: اعجاز در صوت و آهنگ قرآن
دومین وجه از وجوه مربوط به متن قرآن، آهنگ و صوت دلرباى آن است. قرآن مجید با وجود گستردگى مطالب و تنوّع آن، چنان آواى دلنشینى دارد که شنیدن آن، هر چند مکرّر، غوغایى در جان و روح آدمى ایجاد مىکند که بى همتا است. از منظر زبانشناسان، آوا و طنین واژههاى قرآنى، چنان از ترکیب حروف و هجاها و گزینش آنها، فراهم شده که در شنونده جاذبه بىمانند و تأثیر شگفتآور دارد. این آهنگ در هیچ نثرى دیده نشده و تاکنون هیچ لحن روحانى و معنوى نتوانسته با قرآن از نظر زیبایى و جاذبه و تحمّل آهنگها برابرى کند. رافعى در این خصوص مىگوید:
گوش دادن به قرائت قرآن، در دل انسان، نشاط و معنویت خاصّى را ایجاد مىکند و هنگامى که بر معانى آن نیز آگاهى حاصل شود، تأثیرى فوقالعاده در درون انسان مىآفرید (رافعى، 1393: 188).
سکّاکى، اعجاز صوتى و جاذبه آهنگ آن را از مهمترین شگفتىهاى قرآن مىداند و آن را نه قابل وصف، بلکه فقط قابل درک مىشمرد. (سکاکى، بىتا: 221) از پیامبر صلىاللهعلیهوآله هم روایت شده که قرآن را با صوت بخوانید؛ زیرا صوت، زینت قرآن است. (کلینى، 1388: 2/614)
عبداللّه دراز نیز از عالمان معاصر در کتاب النباءالعظیم، نظرات جدیده فىالقرآن، در این وجه، دقّت بیشترى کرده و معتقد است: وقتى به قرائت قرآن که با ترتیب و تجوید خوانده مىشود، گوش جان مىدهى، در خود لذّتى عجیب را مىیابى که از هیچ کلام دیگرى، چنین حالتى براى تو ایجاد نمىشود؛ زیبایى و موسیقى که در شعر و نثر نیست و در آن ملالتى یافت نمىشود و این همان زیبایى نهاده شده در کلمات قرآن است که حتّى براى غیر اعراب نیز محسوس است. (عبداللّه دراز، 1390: 102)
سیّد قطب نیز در کتاب التصویر الفنى فىالقرآن، به زوایاى اعجاز صوتى پرداخته و آن را بىمانند و از ویژگىهاى نظم و اسلوب آن دانسته و معتقد است: موسیقى داخلى قرآن که قابل درک است، نه قابل شرح، از بافت الفاظ و ترکیب جملههاى قرآن به دست آمده و قرآن گرچه شعر نیست، وزنى دارد که داراى جاذبه است، و گرچه اسلوب موسیقى قرآن در سورهها تفاوت دارد مطمئنیم که از نظامى خاصّ بهرهمند است.
